Turtzioz, Enkarterrin kokatua, ondare monumentalez eta ingurune natural ikusgarriz osatutako altxorra da. Ingurune horretan Armañon Parke Naturala nabarmentzen da, balio ekologiko handiko eremua. Herria bisitatzen hasita, historiaz beteriko eraikinak, eraikuntza tradizional bereziak eta bailararen izaera gordetzen duten paisaiak ezagutzeko aukera dago.

​

Ibilbidea San Pedro de Romaña elizan has daiteke; haren oinetan zezen-plaza bat dago. Elizaren parez pare XVIII. mendeko La Puente jauregia altxatzen da, kokaleku pribilegiatuan. Jauregi barroko klasizista honetan izan zen Eusko Jaurlaritzaren azken bilkura, erbesterako bidea hartu aurretik, 1937an. Elizaren atzealdetik jarraituz, Tueros jauregia dago, XVII. mendeko eraikin barrokoa, Gordón auzorako bidean. Auzo horretan Trinitatearen ermitara eta zezen-plazara iritsiko gara; multzo berezi horren antzeko beste bat San Roke auzoan dago, bertako ermitak bere zezen-plaza propioa baitu.

​

Pando auzoan Pando dorrea aurkitzen da, jatorrizko eraikin militar baten izaera ondoen gordetzen duen eraikuntza zibila. Auzo berean Turtziozen bereizgarri den arkitektura mota bat ere ikus daiteke: baserri trucense-a. XVII. mendean sortu zen Enkarterriko mendebaldean (Artzentales, Turtzioz eta Karrantza), eta euskal baserriaren eta etxe montañesaren arteko hibrido arrakastatsua da, eskualdean bakarra.

​

Aisialdirako gune ondoan, udalerriko altxor preindustrialetako bat dago: karehuskitzeko labea, “Calero” izenekoa. Harlanduz egindako egitura tronkokoniko honetan kare preziatua ekoizten zen kareharria errez, lurra lantzeko, eraikinetarako edo izurriteak saihesteko ezinbestekoa zena. Gaur egun, egituraren goialdean behatoki eder bat dago, Agüera ibaiaren harana ikusteko.

​

Aurrera eginez, Basinagre auzora heltzen gara. Bertan, nobleziaren mayorazgotan ohikoak ziren multzo produktibo eta erresidentzialak ikus daitezke: jauregi bat, errotez hornitutako XVIII. mendeko burdinola baten aztarnak, errota bera oraindik martxan, errotariaren etxea, administratzailearena eta Errege Bideko zubia. Turtziozeko ondare multzorik interesgarrienetako bat da.

​

Turtziozek, Karrantza bailararekin batera, Armañon Parke Naturalaren titulartasuna partekatzen du. Parkera Cueto auzotik igo daiteke, eta bertan La Caridad ermita eta bere zezen-plaza, Tueros jauregia, jauregiko putzua eta etxe lerrokatu tipikoak ikus daitezke. Gune hau bereziki ederra da eta ingurumen-balio handikoa, gizakiaren esku-hartze txikia dela eta. Baso autoktono ugaria eta fauna anitza nabarmentzen dira, besteak beste Remendón harizti zabala, Bizkaiko onenetakoa eta ondoen kontserbatuetako bat.

​

Hemendik, Armañon mendira igo daiteke, gailur biribildu batera, bertan behor, pottoka, ardi eta behiak lasai bazkatzen ikus daitezkeelarik. Era berean, Los Jorrios gailurrera irits daiteke, egoera onean kontserbatutako arte-sastrakadi bat zeharkatuta, edo Raneroko Haitz ezagunetara hurbildu, interes geologiko eta natural handiko paisaia osatuz. Turtzioz, beraz, historia, arkitektura tradizionala eta natura basatia uztartzen dituen helmuga paregabea da.